Wskazówki, jak poradzić sobie z żałobą:
- Dostrzeżenie straty
Przezwyciężenie pierwszego odruchu zaprzeczania i niedowierzania. Opowiadanie historii straty, uczestniczenie w rytuałach z nią związanych pomaga uświadomić sobie rzeczywistość. Niechęć do pogodzenia się ze stratą może powodować komplikacje.
- Radzenie sobie z bólem po stracie
Nauka zmagania z bólem i radzenia sobie z uczuciami i reakcjami związanymi ze stratą bliskiej osoby poprzez ich nazywanie, uznanie i analizę.
- Uczenie się życia bez ukochanej osoby
Może się to wiązać z koniecznością wejścia w nowe role życiowe, zdobycia nowych umiejętności i wiedzy, nawiązywania kontaktów. Dobrze zachować ostrożność w dokonywaniu zmian krótko po stracie, ponieważ nasze myślenie pod wpływem silnych emocji może być mało racjonalne. Dobrze, żeby zmiany były wprowadzane stopniowo. Szczególnie z tymi znaczącymi lepiej wstrzymać się od co najmniej sześciu miesięcy do roku od straty.
Warto zadbać o swoje zdrowie w kontekście przeżywanego stresu, tj. sen, odżywianie, aktywność fizyczną, sposoby relaksacji, praktyki duchowe.
Dobrze zauważać i nazywać zmiany, jakie w nas zachodzą po śmierci bliskiej osoby. To pomaga w uświadomieniu, jak radzimy sobie w nowej sytuacji, w zauważeniu swoich mocnych stron.
Sami podejmujemy decyzję, czy chcę poprawić jakość swojego życia.
- Pielęgnowanie więzi
Jednym z celów żałoby jest podjęcie decyzji o tym, jak dalej żyć czcząc pamięć bliskiej osoby i podtrzymywać z nią więź, bez pogrążania się w bólu. Możemy przywoływać wspomnienia, zachować pamiątki, oglądać zdjęcia, celebrować urodziny, rocznice. Ważne żeby nie obciążać się nieaktualnymi, hamującymi wzrost zobowiązaniami, np. już nigdy nie stworzę nowej relacji po śmierci partnera.
- Odbudowywanie wiary lub filozofii życiowej
Strata może zburzyć nasz dotychczasowy światopogląd, wiarę. Odbudowanie tych przekonań może być trudnym zadaniem. Zamiast odsuwać się od wiary, lepiej podzielić się naszymi wątpliwościami z zaufanymi osobami ze społeczności wyznawanej wiary. Poszukać osób, które będą chciały nas wysłuchać bez wygłaszania rad i ocen.
W każdej tradycji duchowej można znaleźć rytuały, modlitwy, medytacje, lekturę, które mogą być pomocne w obliczu przezywanej straty.
* Wg dr J. Williama Wordena, Grief Counseling and Grief Therapy: A Handbook for the Mental Health Practitioner wyd. 4, Springer, New York 2009.
Ostatnie zadanie dodał Keneth J. Doka i ujął łącznie w książce: "Żałoba jest podróżą. Jak zmagać się ze stratą", wyd. Charaktery psychologia w działaniu, Kielce 2017