Pielęgnacja stomii
Na Facebooku
Na Linkedinie
W wiadomości
KopiujStomią nazywana jest każda sztuczna przetoka wyłaniana z konkretnego narządu na zewnątrz ciała chorego. Wykonywana jest w trakcie zabiegu chirurgicznego. Stomie wyłaniane na zewnątrz brzucha, w zależności od swojego celu, dzielą się na stomie wydalnicze i gastrostomie (odżywcze).
Stomia wydalnicza to otwór na zewnątrz brzucha, przez który wydalana jest treść jelitowa lub mocz do umieszczonych na brzuchu tzw. worków stomijnych.
W zależności od lokalizacji, chirurgicznie wyłonione przetoki dzielą się na:
- kolostomia - wyłoniona na jelicie grubym. Światło jelita wyprowadzone operacyjnie na powierzchnię brzucha
-
ileostomia - wyłoniona na jelicie cienkim
-
urostomia - połączenie układu moczowego ze skórą
Więcej o rodzajach stomii, ich pielęgnacji oraz odpowiednim doborze sprzętu stomijnego dowiesz się na stronie Fundacji STOMALife.
Jak pielęgnować chorego ze stomią?
- W miarę możliwości należy zachęcać chorego, aby nauczył się sam zmieniać worek. Poczuje się samodzielny i pomocny. Stwórz warunki, aby zmiana worka była możliwa: podaj choremu lusterko oraz blat roboczy na akcesoria do wymiany (by były pod ręką chorego).
- U osób z wyłonioną stomią wydalniczą istnieje zagrożenie powikłań i dolegliwości skórnych wokół stomii (nadżerki, stany zapalne), spowodowanych kwaśną treścią jelitową. Stąd ważne jest codzienne dbanie o higienę wokół stomii.
- Dolegliwości na skórze chorego pojawiają się również przy nieodpowiednim dopasowaniu worka stomijnego lub płytki do kształtu wyłonionej stomii i powłok skórnych.
- Odpowiednie dobranie (dopasowanie średnicy otworu) płytki stomijnej lub precyzyjne wycięcie otworu w worku z przylepcem zapobiega uszkodzeniom skóry wokół stomii.
- Wielkość przetoki zmienia się do 10 tygodni po operacji, dlatego konieczne jest okresowe mierzenie przetoki i właściwy dobór worka.
- Unikaj natłuszczania skóry wokół stomii. Worek (lub płytka) nie przyklei się do skóry.
- Poznaj zasady żywienia przy stomii, unikaj produktów spożywczych powodujących nadmierne wydzielanie gazów. Mogą one powodować odklejanie się worków.
- Warto używać worków z filtrami węglowymi, które ułatwiają odpuszczanie gazów oraz redukują nieprzyjemne zapachy. Można również zaopatrzyć się w samoprzylepny filtr węglowy (zapachowy) jednorazowego użytku, który można przykleić na worek stomijny.
- Przy nagromadzeniu się gazów, można wypuścić je bez konieczności wymiany całego worka, np. odwijając dolny brzeg (zabezpieczony rzepem) lub przez specjalny zaworek.
- Sprzęt stomijny jest refundowany przez NFZ.
- Pomoc w sprawach związanych z pielegnacją stomii oraz codziennym życiem ze stomią uzyskasz całodobowo tu: STOMAlinia
Pamiętaj, zawsze przy czynnościach pielęgnacyjnych przy chorym:
Jeśli chory jest świadomy, logiczny w kontakcie:
- Zaplanuj wspólnie z chorym konkretny czas na czynności pielęgnacyjne.
- Zapewnij warunki, w których chory będzie się czuł bezpiecznie, intymnie i zachowa godność.
- Powiedz choremu, co zamierzasz zrobić i jak to będzie przebiegało.
- Rozmawiaj z chorym, zapytaj jakie ma preferencje.
- Na bieżąco mów choremu, co robisz i uzyskuj na to jego zgodę.
- W trakcie czynności pytaj chorego, czy wszystko w porządku.
- Zachowaj spokój, zapewnij chorego o swojej trosce.
- Miej dobre nastawienie, które często udziela się choremu.
Jeśli z chorym nie ma kontaktu logicznego:
- Zapewnij choremu intymne warunki, zapewnij o swojej trosce.
- Mów do chorego na bieżąco co zamierzasz zrobić i jak to będzie przebiegało.
- Obserwuj chorego. Każda gwałtowna zmiana zachowania to sygnał, że chory czuje dyskomfort.
Jeśli w trakcie czynności dolegliwości chorego nasilą się:
-
Zachowaj spokój
Przerwij czynności i zachowaj spokój, co zapewni poczucie bezpieczeństwa choremu.
-
Ustabilizuj stan chorego
Spróbuj ustabilizować stan chorego: podaj zalecane leki, spróbuj zmniejszyć lęk chorego.
-
Odłóż czynności na później
Spróbuj wrócić do danej czynności później, np. za kilka godzin.
