Gastrostomia (stomia odżywcza PEG lub PEJ): wszystko, co musisz wiedzieć o postępowaniu i pielęgnacji chorego

  • Po wypisaniu ze szpitala chory z wyłonioną gastrostomią powinien zostać skierowany pod dalszą opiekę zespołu żywieniowego w domu.
  • Zespół powinien być w stałym kontakcie z chorym i opiekunem w zakresie szkolenia i konsultacji medycznych, pielęgnacyjnych i żywieniowych.
  • Żywienie dojelitowe w warunkach domowych, dla osób do niego zakwalifikowanych, jest refundowane przez NFZ
  • Głównym rodzajem pokarmu przyjmowanego przez chorego są diety przemysłowe (specjalnie przygotowane preparaty żywieniowe) lub dieta domowa płynna (w przypadku PEG).
  • W czasie oczekiwania na kwalifikację do Poradni Żywieniowej, kiedy chory ma zapisane przez lekarza zalecenia (w dokumentacji medycznej), możesz zamówić odpowiednią dietę przemysłową bezpośrednio u producenta diety i podawać zgodnie z zaleceniami lekarza. 
  • Gastrostomie wymagają od opiekunów codziennej pielęgnacji, okolice przetoki muszą być codziennie myte wodą z mydłem i delikatnie osuszane. 
  • Ważna jest pielęgnacja skóry wokół stomii, aby nie dopuścić do powikłań. 
  • Przy karmieniu chorego ważne jest, aby chory nie leżał płasko, preferowana jest pozycja z tułowiem uniesionym o 45 stopni. Gdy jest to niemożliwe, dobrze jest unieść chociaż głowę, umieszczając pod nią dodatkową poduszkę. 
  • Przy karmieniu chorego działaj zgodnie z podstawami pielęgnacji chorego
  • Zaplanuj karmienie chorego na konkretny czas w ciągu dnia i ustal to z chorym. Powiedz choremu, co zamierzasz zrobić i jak to będzie przebiegało.
  • Przestrzegaj zasad sanitarnych.
  • Szczególnie dbaj o higienę jamy ustnej chorego.

Jeżeli chory ma założony PEG (przezskórna endoskopowa gastrostomia):

  • PEG to zgłębnik założony do żołądka.
  • Wygojenie przetoki odżywczej trwa zazwyczaj 7-14 dni.
  • Przez cały czas gojenia, wykonuj codziennie opatrunki rany, odkażając miejsca wyjścia przetoki z powłok brzusznych. Stosuj środki do dezynfekcji błon śluzowych
  • Codziennie odkażaj również silikonową płytkę mocującą (dotykającą do powłok brzusznych), zacisk mocujący oraz klips mocujący. 
  • Po całkowitym wygojeniu rany, kiedy nie ma cech zakażenia, pozostaw dostęp bez opatrunku, co ułatwi pielęgnację.
  • Prawidłowa pielęgnacja PEG zapobiega powstaniu zmian skórnych w okolicach założonego sprzętu oraz wrośnięcia końcówki drenu w śluzówki żołądka.
  • Obracaj sprzęt o 360 stopni, ruchem okrężnym, raz dziennie. Zapobiegnie to wrośnięciu drenu (rurki w żołądku). Nie bój się, że wypadnie - PEG utrzymuje się wewnątrz przez wypełniony powietrzem balonik zapobiegający wysunięciu.
  • Podawane posiłki i płyny powinny mieć temperaturę pokojową.
  • Przed podaniem i po zakończeniu podawania posiłku, przepłucz dren 50ml przegotowanej lub mineralnej niegazowanej wody, za pomocą dużej 100 ml strzykawki (tzw. żanety).
  • Po przepłukaniu dokładnie zamknij zacisk i korek, żeby posiłek nie cofnął się.
  • Jeśli jest to możliwe, pozwól i zachęcaj chorego, aby samodzielnie obsługiwał PEGa - poczuje się samodzielny i pomocny. 

Jeżeli chory ma założony PEJ (przezskórna endoskopowa jejunostomia):

  • PEJ to zgłębnik założony do jelita cienkiego.
  • Przez jejunostomię podawane jest specjalne żywienie przemysłowe (lekarz decyduje o wyborze preparatu i składu odżywczego).
  • Pożywienie podawane jest przez pompę infuzyjną lub w małych ilościach przez strzykawkę. Należy pamiętać o zachowaniu drożności i każdorazowym przepłukiwaniu jejunostomii przed każdą przerwą w żywieniu oraz po podaniu żywienia. Ważne: roztwór musi być jałowy.
  • Płyny podawane przez jejunostomię muszą być jałowe np. sól fizjologiczna.
  • Jejunostomia przymocowana jest do skóry za pomocą szwów. Nie można obracać, ciągnąc ani przesuwać wprowadzonego zgłębnika (drenu).
  • Uważnie obserwuj czy szwy mocujące znajdują się na swoim miejscu. Jeśli zdarzy się, że jejunostomia wypadnie:

    Zachowaj spokój i skontaktuj się z zespołem żywieniowym, podając informację dotyczącą godziny, w której stomia wypadła, nazwę i rozmiar jejunostomii.

    Założenie nowej jejunostomii (w szpitalu) powinno nastąpić jak najszybciej (przetoka może zarosnąć w przeciągu kilku godzin). Warto mieć pod ręką (w dokumentacji medycznej) scenariusz postępowania w takiej sytuacji wraz z numerami telefonów do specjalistów.

Jeśli w trakcie czynności dolegliwości chorego nasilą się

  1. Zachowaj spokój

    Przerwij czynności i zachowaj spokój, co zapewni poczucie bezpieczeństwa choremu.

  2. Ustabilizuj stan chorego.

    Spróbuj ustabilizować stan chorego: zmień pozycję chorego, podaj zalecane leki, spróbuj zmniejszyć lęk chorego. Wróć do czynności później.

contact

Nie znalazłeś pomocnych materiałów?

Pomóż nam rozwijać pomocnik online dla opiekunów osób nieuleczalnie chorych w domach. Napisz do nas i zgłoś temat, którego brakuje.

NAPISZ DO NAS