Na podstawie przeprowadzonego wywiadu z chorym oraz jego opiekunami lekarz oceni skuteczność dotychczasowego leczenia i zleci ewentualne zmiany w terapii przeciwbólowej.
Na podstawie analizy dolegliwości i dotychczasowego leczenia, lekarz w porozumieniu z chorym i opiekunami ustala optymalny plan terapii przeciwbólowej.
Leczenie bólu jest gwarantowane - zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia i z drabiną analgetyczną. Schemat wyróżnia 3 stopnie intensywności leczenia, które są zależnie od poziomu odczuwania bólu:
I stopień przy bólu o niewielkim nasileniu w skali NRS 1-4 | lekiem z wyboru są leki nieopioidowe, często dostępne bez recepty |
II stopień przy bólu o umiarkowanym nasileniu skala NRS 4-6 | stosowany jest słaby lek opioidowy, niskie dawki silnych opioidów + ewentualnie lek przeciwbólowy z 1 szczebla drabiny |
III stopień – ból o nasileniu silnym czy bardzo silnym skala NRS>6 | stosowany jest silny lek opioidowy + ewentualnie leki z 1 szczebla + leki wspomagające |
Leczenie bólu zawsze zaczyna się od włączenia leków pierwszego stopnia drabiny, gdy nie istnieją inne przeciwwskazania wynikające z charakteru leku. Dopiero w przypadku braku reakcji przechodzi się do wyższego stopnia.
Dawka leku dobierana jest indywidualnie dla każdego chorego i dostosowana do poziomu odczuwania bólu.
Leki przeciwbólowe w opiece paliatywnej podawane są: drogą doustną (tabletki, syropy, tabletki rozpuszczalne w wodzie w postaci zawiesiny, tabletki które podaje się pod policzkowo tzn. rozpuszczają się w jamie ustnej), donosowo w formie sprayu, w postaci plastrów naklejanych na skórę, w postaci maści, podawane w zastrzyku podskórnie.
Pamiętaj:
- Ból nieleczony lub leczony nieskutecznie może prowadzić do zaburzeń emocjonalnych, psychotycznych i depresji. Dlatego niezwykle ważne jest, aby w terapii bólu oprócz leków analgetycznych rozważyć terapię lekami przeciwdepresyjnymi i zawsze pamiętać o dodatkowym wsparciu dla chorego ze strony psychologa oraz wsparciu duchowym.
- Lęk przed uzależnieniem psychicznym lub fizycznym, zaburzeniami poznawczymi czy sedacją powodują niekiedy, że chory odmawia interwencji przeciwbólowej, a nawet ukrywa objawy bólu.
- Prowadź Dzienniczek kontroli bólu, dzięki któremu rzeczowo i precyzyjnie przekażesz informacje lekarzowi. Analiza bólu chorego obejmuje ocenę stanu chorego, ustalenie miejsc objętych bólem, analizę nasilenia i charakteru dolegliwości bólowych, przyczynę bólu.
- W prowadzeniu skutecznej terapii przeciwbólowej ważne są regularne spotkania z lekarzem oraz dokładne dawkowanie leków, zgodnie ze schematem leczenia. Zapisuj i zawsze miej pod ręką zalecenia lekarza.