Jak radzić sobie z bólem?
Na Facebooku
Na Linkedinie
W wiadomości
KopiujOdczuwanie bólu, jego nasilenie i intensywność to zawsze subiektywne doznanie chorego.
Dlatego ważne, aby uważnie posłuchać chorego, kiedy mówi o bólu.
Mając do dyspozycji szeroką grupę leków oraz różne metody leczenia, możemy skutecznie eliminować dolegliwości bólowe. Chory nie musi cierpieć z powodu bólu.
Do określenia poziomu bólu u chorego pomocne będą:
- Skala oceny nasilenia bólu
- Mapy punktów bólu
- Dzienniczek kontroli bólu
Dzięki tym materiałom łatwiej i precyzyjniej opiszesz objawy bólowe lekarzowi.
Używaj pomocnych materiałów
Pamiętaj:
- Chory może odczuwać wiele rodzajów bólu jednocześnie. Dlatego niezwykle ważne jest, aby umieć rozpoznać dolegliwości bólowe osobno i leczyć je w indywidualny sposób.
- Ból nieleczony lub leczony nieskutecznie może prowadzić do zaburzeń emocjonalnych, psychotycznych i depresji. Niezwykle ważne jest, aby w terapii bólu, oprócz leków analgetycznych, rozważyć terapię lekami przeciwdepresyjnymi i zawsze pamiętać o dodatkowym wsparciu dla chorego: ze strony psychologa oraz wsparciu duchowym.
- Ból u pacjentów z chorobą nowotworową ma charakter wielowymiarowy, wszechogarniający i obejmuje cierpienie fizyczne, cierpienie psychiczne (w tym depresję), cierpienie społeczne (utrata roli życiowej i celu życia, zaburzenia relacji), cierpienie duchowe. Mówimy wówczas o bólu totalnym. Ważne, aby zapewnić choremu wsparcie w każdym z możliwych obszarów.
- Lęk przed bólem jest niezwykle silnym czynnikiem potęgującym jego odczuwanie.
- Lęk przed uzależnieniem psychicznym lub fizycznym, zaburzeniami poznawczymi czy sedacją powoduje niekiedy, że chory odmawia interwencji przeciwbólowej, a nawet ukrywa objawy bólu.
- Odczucie bólu pozostaje w ścisłym związku z psychiką chorego. Ból należy leczyć we współpracy z rodziną i opiekunem chorego. To oni, zapewniając zrozumienie, wsparcie i obdarzając współczuciem i cierpliwością, mogą wpłynąć na kontynuację leczenia, np. poprzez rozmowę. Pomocne będzie także wsparcie psychologa.
- Terapię przeciwbólową może prowadzić każdy lekarz samodzielnie lub wystawiając skierowanie do Poradni leczenia bólu lub poradni specjalistycznych (np. poradni neurologicznej, onkologicznej).
Jeśli chory kwalifikuje się do opieki paliatywnej pomoc uzyskasz w Poradni medycyny paliatywnej lub w hospicjum domowym w twojej okolicy. - W prowadzeniu skutecznej terapii przeciwbólowej ważne są regularne spotkania z lekarzem oraz dokładne dawkowanie leków zgodnie z opracowanym schematem leczenia.
- Lekarz, na podstawie przeprowadzonego wywiadu z pacjentem oraz jego opiekunami, ustala terapię przeciwbólową, ocenia skuteczność leczenia i konieczność wprowadzenia ewentualnych zmian w terapii. Na podstawie analizy, w porozumieniu z pacjentem i opiekunami, ustala optymalne metody postępowania i plan terapii przeciwbólowej.
- Leczenie bólu jest gwarantowane, według wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia, zgodnie z drabiną analgetyczną.
Kiedy chory cierpi z powodu bólu
- Zgłoś się do lekarza rodzinnego, który może prowadzić terapię przeciwbólową samodzielnie lub wystawić skierowanie do poradni specjalistycznej.
- Poradnie leczenia bólu w swojej okolicy możesz znaleźć na stronie Fundacji Pokonaj Ból.
- Jeśli chory kwalifikuje się do opieki paliatywnej, możesz poprosić lekarza o wystawienie odpowiedniego skierowania. Uzyskasz wtedy bezpłatną pomoc w Poradni medycyny paliatywnej lub w hospicjum domowym w twoim rejonie. Pamiętaj, że specjaliści opieki paliatywnej pomogą choremu i zrobią wszystko, aby nie cierpiał z bólu.
- Poproś lekarza o opis wybranej farmakoterapii, wyjaśnienie mechanizmów działania leków oraz możliwość reakcji ubocznych. Poproś o przedstawienie planu leczenia, w tym jeśli jest taka konieczność, zastosowania leków opioidowych.
- Rozpisz dokładnie zalecenia lekarza dotyczące podawania leków, dawkowania, częstotliwości podawania leków i sposobu aplikacji leków przyjmowanych przez chorego na stałe oraz tych doraźnych, stosowanych w przypadku ataku silnego bólu. Bardzo istotne jest regularne stosowanie leków, wg zaleconego schematu. Miej zawsze pod ręką schemat podawania leków.
- Prowadź Dzienniczek kontroli bólu, dzięki któremu rzeczowo i precyzyjnie przekażesz informacje lekarzowi. Analiza bólu chorego obejmuje ocenę stanu pacjenta, ustalenie miejsc objętych bólem, analizę nasilenia i charakteru dolegliwości bólowych, przyczynę bólu.
- Leki przeciwbólowe w opiece paliatywnej podawane są: drogą doustną (tabletki, syropy, tabletki rozpuszczalne w wodzie w postaci zawiesiny, tabletki które podaje się pod policzkowo, tzn. rozpuszczają się w jamie ustnej), donosowo w formie sprayu, w postaci plastrów naklejanych na skórę, w postaci maści, podawane w zastrzyku podskórnie. Zapytaj lekarza, które leki możesz aplikować samodzielnie.
- Stosowanie leków może spowodować u pacjenta nadmierną senność, niekiedy objawy pobudzenia, zaburzenia mowy, nielogiczny kontakt, splątanie, suchość śluzówek jamy ustnej, zaparcia, nudności, wymioty, problemy z oddawaniem moczu, poty, zaburzenia rytmu serca, przyspieszony lub spłycony oddech, nieregularny rytm oddychania, świąd skóry. Po zaobserwowaniu objawów pilnie skonsultuj je z lekarzem zlecającym terapię, który zweryfikuje wykaz dotychczas stosowanych leków, zmieni dawkowanie lub zdecyduje o odstawieniu danego leku.
- W przypadku chorych z ograniczonym kontaktem słowno-logicznym, niezwykle ważna jest obserwacja zachowania chorego, pozycja ciała podczas wykonywanych zabiegów pielęgnacyjnych: czy chory unika pewnych pozycji, przyjmuje pozycję obronną lub ,,chroni” bolesne miejsca. Zwracaj uwagę również na mimikę twarzy, wyraz twarzy wyrażający ból, marszczenie czoła, obniżanie brwi, zaciskanie powiek.
Pobierz
