Pielęgnacja chorego z cewnikiem
Na Facebooku
Na Linkedinie
W wiadomości
KopiujCewnik pęcherzowy (najczęściej stosowany to cewnik Foley'a) to cienka rurka służąca do odprowadzenia moczu na zewnątrz, do worka. Zabieg cewnikowania wykonywany jest przez lekarza lub pielęgniarkę, w zależności od wskazań do cewnikowania. Może być wykonany w domu chorego.
Ważne, aby znać datę założenia cewnika (powinna być umieszczona w dokumentacji medycznej chorego). Jest to istotne ze względu na termin wymiany cewnika:
- lateksowy co 14 dni
- silikonowany co 21 dni
- silikonowy co 3 miesiące
Cewnik podczas wizyty domowej może wymienić: u kobiety - pielęgniarka lub lekarz, u mężczyzny - lekarz lub pielęgniarka z odpowiednimi kwalifikacjami.
Prawidłowa pielęgnacja chorego z cewnikiem w domu ma duże znaczenie ze względu na możliwość wystąpienia zakażenia układu moczowego. Dowiedz się, jak myć i pielęgnować chorego z cewnikiem?
Mycie chorego z cewnikiem
- Zapewnij warunki, w których chory będzie się czuł bezpiecznie, intymnie i zachowa godność.
- Powiedz choremu, jakie czynności zamierzasz wykonać i jak to będzie przebiegało. W miarę możliwości uzyskaj na nie zgodę chorego.
- Podczas jakichkolwiek czynności związanych z pielęgnacją cewnika zawsze zakładaj jednorazowe rękawiczki. W miarę możliwości zadbaj o sterylne otoczenie.
- Istotne jest zachowanie odpowiedniej higieny krocza oraz codzienna toaleta części intymnych chorego.
- Okolice założenia cewnika (okolice odbytu, cewki moczowej i uda) myj dwa razy dziennie, przy użyciu ciepłej wody z mydłem lub preparatem do higieny intymnej. Możesz dezynfekować preparatem przeznaczonym do stosowania na śluzówki.
- Przy myciu nie należy ciągnąc za cewnik.
- Worek do zbiórki moczu powinien być umieszczony poniżej poziomu pęcherza.
- Uważaj, aby cewnik nie wsuwał się do środka. Unikaj wszelkich ruchów mogących spowodować, że zewnętrzna część cewnika wsunie się głębiej.
- Mocz na co dzień zlewa się z worka bez jego odłączania, podkładając basen lub wiaderko, przez kranik umieszczony na dole worka (zaworki zazwyczaj są koloru niebieskiego). Pamiętaj, aby zaworek z powrotem zamknąć. Nie odłączaj worka od cewnika jeśli nie jest to konieczne. Przy częstym odłączaniu może dojść do infekcji.
- Worek urologiczny, do którego spływa mocz jest jednorazowy. Wymienia się go w warunkach domowych minimum dwa razy w tygodniu lub częściej, jeśli zaistnieje taka potrzeba. Wymiana worka jest konieczna, ponieważ namnażają się w nim bakterie.
- Worki urologiczne kupisz w aptece. Sprzęt (cewniki, worki) jest refundowany przez NFZ. Potrzebujesz zlecenia na zaopatrzenie w wyroby medyczne, wystawionego przez lekarza lub innego specjalistę opieki medycznej.
Przy wykonywaniu czynności pielęgnacyjnych zwróć uwagę na:
- Ilość moczu wydalanego na dobę.
- Wszelkie zmiany w wyglądzie moczu (kolor) należy obserwować i ewentualnie zgłosić pielęgniarce lub lekarzowi.
- Temperaturę ciała chorego. Chorzy przewlekle cewnikowani narażeni są na nawracające zakażenia układu moczowego, co może spowodować podwyższoną temperaturę ciała.
- Czy mocz nie wycieka obok cewnika. Będzie to zauważalne na bieliźnie lub wyrobach ochrony osobistej (pielucha, pieluchomajtki , wkładka chłonna). W przypadku stwierdzenia wycieku należy zgłosić to pielęgniarce lub lekarzowi.
- Czy cewnik jest prawidłowo podłączony. Jeśli po kilku godzinach jest pusty, może to oznaczać niedrożność jednego z elementów lub zagięcie przewodu odprowadzającego mocz do worka. Należy sprawdzić, czy wszystko działa poprawnie.
- Przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów - ok. 2 l dziennie. Zwiększona diureza sprzyja wypłukiwaniu bakterii, tym samym zapobiegając infekcjom dróg moczowych. Zamiast wody możesz podawać choremu soki z czarnej porzeczki lub żurawiny (bogate w witaminę C), które są wskazane przy profilaktyce zapobiegania zakażeniom dróg moczowych.
Najczęstsze problemy w opiece nad chorym z cewnikiem
- Co zrobić, gdy mocz nie leci do worka urologicznego?
Sprawdź, czy dren (czyli cewnik i rurka od worka) nie są nigdzie zagięte, szczególnie przy samym ujściu drenu do worka.
Sprawdź, czy chory nie leży na cewniku lub drenie.
Zagięty dren będzie uniemożliwiał odpływ moczu, a chory będzie czuł potrzebę oddania moczu lub będzie zgłaszał ból brzucha.
- Co zrobić, gdy mocz nie zbiera się ani w drenie i w worku?
Jeżeli wcześniejsze czynności nie przyniosą rezultatów, sprawdź ile chory wypił. Jeśli niewiele, mocz się zagęszcza i tworzą się złogi zapychające cewnik. Powiadom pielęgniarkę lub lekarza o konieczności płukania cewnika.
- We wszystkich czynnościach należy zachować spokój i tłumaczyć spokojnie choremu czynności, które będziesz wykonywać. Zapoznaj się z podstawami pielęgnacji chorego.
- Jeżeli kontakt logiczny z chorym jest utrudniony, warto zabezpieczyć cewnik przed wyrwaniem przez chorego. Możesz założyć choremu specjalnie uszyty kombinezon lub po założeniu pieluchy i spodni od piżamy, zawiązać w kroku koszulę nocną. Worek urologiczny, do którego spływa mocz przełóż przez nogawkę. Przy takim działaniu należy często sprawdzać drożność cewnika.
- Pamiętaj, że wiele sytuacji można rozwiązać przez telefon, słuchając instrukcji lekarza lub pielęgniarki i krok po kroku wykonując ich polecenia. Gdy masz problem lub nie jesteś pewien, zawsze konsultuj się ze specjalistą.
Jeśli w trakcie czynności dolegliwości chorego nasilą się
-
Zachowaj spokój
Przerwij czynności i zachowaj spokój, co zapewni poczucie bezpieczeństwa choremu.
-
Ustabilizuj stan chorego
Spróbuj ustabilizować stan chorego: zmień pozycję chorego, podaj zalecane leki, spróbuj zmniejszyć lęk chorego. Wróć do czynności później.
